Mindfulness. Ik moet toevoegen dat ik het in het begin een beetje zweverig vond. Het klinkt als iets wat je moet oefenen, een van de zoveelste methodes die je onder de knie moet krijgen. Maar mindfulness is veel makkelijker dan je misschien denkt. In dit artikel neem ik je mee in de wereld van mindfulness. Je leert hoe je hiermee kunt starten, vandaag nog! (en ja, ook als je erg druk bent).
Wat is mindfulness?
Maar eerst: wat is mindfulness eigenlijk? Wat houdt mindfulness in?
Mind●ful●ness. Volgens de oude bekende Van Dale bekent mindful:
- met aandacht
- opmerkzaam
- denkend aan
En het Algemeen Nederlands Woordenboek vult dit aan met:
“een vorm van meditatie waarbij men stilstaat bij en bewuste aandacht heeft voor situaties en sensaties van het moment en zaken die men normaal niet opmerkt”
Mindfulness heeft dus te maken met leven in het nu, met volledige en bewuste aandacht.
Je bereikt door mindfulness een staat waarin je lichaam en geest op dezelfde plek zijn. Dit klinkt misschien een beetje zweverig, maar is eigenlijk heel logisch.
Heel vaak zijn je lichaam en geest namelijk niet op dezelfde plek. Ga maar eens na. Hoe vaak ben je bijvoorbeeld aan het ontbijten terwijl je door sociale media scrolt?
Op dat moment is je aandacht dus niet bij je ontbijt, bij dat wat je eet, de smaak in je mond, het kauwen, de warmte van de thee. Je bent in plaats daarvan in je hoofd bezig met de levens van anderen.
Lees ook: 5 stappen naar een eenvoudiger leven
Wat is mindfulness niet?
Vaak wordt mindfulness aangeboden in de vorm van een cursus, een workshop of in groepsverband.
Maar dit betekent niet dat het iets is wat je alleen maar van anderen kunt leren. Mindfulness kun je altijd en overal beoefenen. Letterlijk.
Als je op de wc zit, in de wachtkamer van de tandarts bent, op de kappersstoel zit, staat te wachten in de drogisterij. Overal!
Ook is mindfulness geen religie. Het heeft raakvlakken met het boeddhisme en hindoeïsme, maar je hoeft er niet religieus voor te zijn.
Als je aan mindfulness doet zit je dus niet bij een bepaalde religieuze stroming. Natuurlijk kun je ook aan mindfulness doen als je religieus bent, maar je hoeft zeker niet religieus te zijn om aan mindfulness te doen.
Waarom mindfulness?
Waarom mindfulness? Wat is het doel van mindfulness?
Mindfulness brengt je naar het nu. Het is dus eigenlijk een vorm van aandachtstraining, waarbij je jezelf traint om alert te zijn in het moment en meer te leven in het nu.
Dit kan helpen om meer balans te vinden in het dagelijks leven en meer te connecten met het nu.
Zelf merk ik dat mindfulness me helpt om meer te genieten van het moment. Van de kleine dingen die het leven de moeite waard maken.
Van een lekkere cappuccino met perfecte schuimlaag, gezellig bijkletsen met een goede vriendin, spelen met Donna in de tuin, het herfst zien worden in het bos…
Er wordt door grote universiteiten als Stanford, Oxford en Harvard steeds meer onderzoek gedaan naar mindfulness. Naast mijn persoonlijke ervaringen zijn er dan ook veel andere bewezen voordelen van mindfulness, waaronder:
- Minder stress
- Helpend bij depressie, pijn en verslavingen
- Emoties beter reguleren
- Beter kunnen ontspannen
- Meer compassie voor anderen
- Momenten helderder en objectiever kunnen ervaren
- Meer en betere focus
- Lekkerder in je vel zitten
- Beter slapen
Waarom is mindfulness zo populair?
Om bovenstaande voordelen is mindfulness zo populair. En dat is niet gek! Veel mensen staan namelijk strak van de stress. Heel veel stress.
En dit kan zowel directe stress zijn (door werkdruk bijvoorbeeld) als indirecte stress (bijvoorbeeld door constant op de hoogte willen blijven via sociale media).
En zoals je misschien wel weet is stress heel erg slecht voor je gezondheid. Het verstoort je nachtrust, zorgt ervoor dat je altijd een gevoel van alertheid ervaart, maakt je moe, prikkelbaar en emotioneel.
De tijd waarin we leven vraagt om rust, kalmte en helderheid, juist omdat alles zo snel gaat en de druk alleen maar groter wordt. Mindfulness kan je dit geven.
Ook interessant: Slow living: langzamer leven in deze drukke wereld [+ 25 concrete tips]
Verschil tussen mindfulness en meditatie
Mindfulness en meditatie worden nogal eens door elkaar gehaald. En dat is niet gek, want het zijn beide methoden om meer in het nu te leven.
Toch is er wel degelijk een verschil tussen mindfulness en meditatie. Door mindfulness te beoefenen word je je bewust van de wereld om je heen, in het moment. Je bent bezig in het hier en nu. Dit is iets wat je constant kunt ervaren.
Meditatie doet hetzelfde, maar is meer een activiteit. Je kunt wel voortdurend mindfulness beoefenen of mindful leven, maar je bent niet voortdurend aan het mediteren.
Wil je beginnen met mediteren? Probeer dan gratis Meditation Moments, onze favoriete meditatieapp.
Wat heb je aan mindfulness?
Mindfulness gaat echt niet al je problemen oplossen. Maar je kunt het wel heel goed gebruiken in je dagelijks leven. Je kunt het zien als een vaardigheid die je kunt trainen.
Stel, er gebeurt wat. Laten we corona maar even als voorbeeld nemen. Begin 2020 ontstond er paniek, grenzen gingen dicht, mensen gingen voedsel inslaan (en wc-papier 😂) en er was angst. Veel angst.
Nu kun je je daar volledig in laten meevoeren. ‘Wat een drama’, kun je denken, ‘straks worden we allemaal ziek, gaan we allemaal dood’. Paniek. Paniek. Angst. Angst.
Als je mindfulness traint, lukt het je om op zo’n moment even stil te staan en in het moment te zijn:
‘Oké, er gebeurt van alles in de wereld op dit moment. En hoe graag ik dat misschien ook wil, daar kan ik op dit moment even niets aan veranderen. Maar ik ben nu hier. Ik kan even diep in- en uitademen. Verder is er voor mij nog niet veel veranderd. Ik heb nog steeds een dak boven mijn hoofd, een zacht bed om in te slapen en een warme douche om te nemen. Ik ga het stapje voor stapje bekijken en maak me alleen druk als het nodig is. Nu nog niet.’
Hoe krachtig is het als het je lukt om zo te denken?
Mindfulness is een superpower en érg behulpzaam in het dagelijks leven. Bekijk dit filmpje om te weten waarom!
Lees ook: Stap in je cirkel van invloed – en neem de regie over je eigen leven
Beginnen met mindfulness (4 tips)
Wil je beginnen met mindfulness? Dan zijn er een aantal simpele stappen die je nu al kunt zetten:
- Haal adem. Ademhalen is de basis van het leven. Maar hoe vaak doe je dit bewust? Haal af en toe eens heel bewust adem. Diep in, en weer uit. Adem in, en weer uit.
- Ga de natuur in. Meer naar buiten gaan en in de natuur zijn (bijvoorbeeld op blote voeten, zoals op het strand) helpt om beter te aarden en te genieten van het moment. Je wordt er rustig van en kunt je malende gedachten even op pauze zetten.
- Het dagelijks leven is je oefenterrein. Het dagelijkse leven biedt altijd momenten om mindfulness te beoefenen. Kies bijvoorbeeld elke dag iets wat je met aandacht doet. Dat kan variëren van het rondje wandelen met de hond tot het koken van de avondmaaltijd.
- Doe elke dag een mindfulness oefening. Rituelen kunnen helpen om de dingen meer met aandacht te doen. Sluit je dag bijvoorbeeld af door te schrijven in je journal / dankbaarheidsboekje. Of neem elke avond een selfcaremomentje. Je kunt ook een van de volgende oefeningen doen.
Mindfulness oefeningen
Er zijn verschillende vormen van mindfulness die je kunt beoefenen. De onderstaande mindfulness oefeningen kun je doen om van mindfulness een vast onderdeel in je leven te maken. Neem bijvoorbeeld elke dag 10 minuten de tijd om een van de volgende oefeningen te doen:
1. Body scan meditatie
Elke soort meditatie is een mooie mindfulness oefening, maar zelf geef ik de voorkeur aan de bodyscan meditatie. Met deze meditatie ga je rustig liggen, sluit je je ogen en ga je in gedachten elk deel van je lichaam na. Je begint bij je tenen, voelt hoe ze voelen, gaat omhoog naar je enkels, je knieën etc. Op deze manier kom je echt in je lichaam en breng je automatisch je gedachten tot rust.
2. Mindful eten
Hoe vaak eet je iets of drink je iets zonder erbij stil te staan? Misschien werk je snel een boterham naar binnen achter je laptop of in de trein. Mindful eten is bewust eten, met alle aandacht voor wat je eet. Je kauwt langzaam en proeft heel bewust de smaak en de structuren.
3. Yin yoga
Yin yoga is een vorm van yoga waarbij je voor langere tijd houdingen aanneemt, zodat je jouw bindweefsel, gewrichten, spieren en bekkengebied helemaal los kunt maken. Omdat je langere tijd in een houding blijft (soms wel een kwartier of langer) kan dit best pittig zijn. Op deze manier leer je om je echt over te geven aan het moment.
Een digitale detox is een detox op digitaal gebied. Je gaat ontgiften van alle digitale prikkels die je dagelijks krijgt, van je mobiel, laptop, het nieuws, sociale media etc. Door regelmatig een digital detox in te plannen ben je niet bezig met deze prikkels, maar alleen met jezelf en het huidige moment.
Ik ben onlangs geïnterviewd over het houden van een digital detox. Je kunt het interview hieronder beluisteren:
Dit is vast ook iets voor jou: 5 tips voor meer rust in je hoofd (tip #5 is mijn favoriet!)
Hoe snel werkt mindfulness?
Mindfulness is geen quick fix. Het is meer een manier van leven; een mindset die je jezelf kunt aanleren. Hoe vaker je mindfulness beoefent, hoe makkelijker je hierop terug kunt vallen.
Mindfulness beoefenen betekent ook niet dat je nooit meer angst, pijn of verdriet in het leven zult ervaren. Zeker niet.
Maar het leert je wel om hier beter mee om te gaan. Je kunt er beter mee dealen.
Leestips: boeken over mindfulness
Master your mindset – Michael Pilarczyk
De dingend die je alleen ziet als je er de tijd voor neemt – Huemin Sunim
Grote Panda en Kleine Draak – James Norbury
De jongen, de mol, de vos en het paard – James Norbury
Mindgym, sportschool voor je geest – Wouter de Jong