Mentaal weerbaar zijn is zeker anno 2021 geen overbodige luxe. Hoe leer je omgaan met veranderingen en onzekerheid?
Omgaan met onzekerheid
De coronacrisis – wat vooral gekenmerkt wordt door onzekerheid – vraagt ons om mentaal weerbaar te zijn. Er gebeuren dingen waar je geen grip op hebt en er worden maatregelen getroffen waar je het misschien niet mee eens bent. Niemand weet hoe lang dit gaat duren en wat er allemaal nog gaat gebeuren. En gaan we ooit weer terug naar ‘normaal’?
Eén ding weten we zeker: verandering is de enige constante.
Mensen houden niet van verandering
Veel mensen kunnen prima tegen verandering. Nieuwe technologische ontwikkelingen pikken we naadloos op en waar 15 jaar geleden bijna niemand Facebook nog kende hebben tegenwoordig zelfs de meeste senioren een profiel.
Maar heeft verandering een negatieve uitwerking? Dan voelen de meeste mensen al heel snel weerstand. Het voelt comfortabel om te blijven waar je bent. En als je zekerheden op het spel worden gezet voelt dat alles behalve prettig.
En stel je dan eens voor dat er een wereldwijde pandemie is en je ineens niet meer zomaar bij mensen op bezoek kunt. Je mag je oma niet meer knuffelen. Je kun niet even een kopje koffie drinken met je vriendin in een koffietentje. De winkels, bioscopen, restaurants en pretparken zijn dicht. En na 9 uur mag je de straat niet eens meer op.
Totaal niet mentaal weerbaar
Het was 12 maart 2020, 20.00 uur. Mike en ik hadden net onze koffers ingepakt en alles klaargelegd om de volgende dag te vliegen naar Oostenrijk, toen we hoorden dat Amerika alle grenzen sloot voor reizigers uit Europa. Voor ons gevoel de start van de coronacrisis.
Die avond leek er een bom ontploft in de wereld. Oostenrijk konden we nog in, maar het hotel en de skipiste werden gesloten. Die skivakantie ging dus niet meer door en die weken erna stonden bij mij in het teken van onzekerheid. Ik was niet mentaal weerbaar.
Ineens waren er klanten waar ik al jaren voor schreef die onze samenwerking op pauze wilden zetten en gesprekken met nieuwe partijen werden uitgesteld. Ik was best wel van slag. Niet zo zeer door het virus, maar door alle veranderingen die in werking gezet werken. Ineens leek alles weg te vallen en man, wat kan ik daar slecht tegen.
Nu ik dit schrijf is het 23 februari 2021, bijna een jaar later. En hoewel de coronacrisis nog steeds gaande is (en er nog steeds geen perspectief is) heb ik mezelf weer helemaal op de rit. Dit komt vooral omdat ik mezelf heb getraind om mentaal weerbaarder te zijn.
Zenuwachtig
Kijk, zo’n pandemie zag niemand aankomen. Maar als we kijken naar de geschiedenis, dan weten we dat er ook eens een slechte periode kan komen.
Het leven is net als de natuur. Het staat in het teken van pieken en dalen, zomers en winter. Soms gaat het goed en soms gaat het minder goed.
In een goede periode hebben we vaak de neiging om daarin te verdrinken. Je gaat toch niet denken aan dat het ook ooit weer anders wordt? Waarom zo negatief?
Ik ben helemaal voor positief denken en geloof in de kracht daarvan. Toch kan het ook ‘fijn’ zijn om bezig te zijn met minder positieve scenario’s.
Mike luistert bijvoorbeeld veel podcasts over de financiële wereld, cryptocurrencies en beleggen. Over het huidige financiële systeem dat onhoudbaar is en wat de coronacrisis maar al te goed laat zien.
Kwam ik de kamer binnen en hoorde ik weer zo’n podcast door de speakers? Dan liep ik maar snel weer weg. Ik werd er zenuwachtig van, wilde het helemaal niet weten.
Lees ook: 50 positieve affirmaties voor meer geluk, kracht en succes
Surfen op de golven
Tot Mike uitlegde hoe hij het zag:
Het is als surfen op de golven. Als er een tsunami komt, dan houd je deze niet tegen. Ook niet als je je kop in het zand steekt. Je kunt maar beter weten dát-ie komt zodat je hierop kunt anticiperen. Waar anderen misschien bedolven worden onder het gewicht van het water, heb jij je zo voorbereid dat je gewoon kunt meedrijven op de golven.
Je voorbereiden op mindere tijden kan praktisch zijn, zoals je geld op andere manieren beleggen of een strijdplan maken voor je bedrijf als je ineens geen opdrachten meer hebt.
Maar het is ook belangrijk om je mentaal voor te bereiden. In slechte tijden krijgen je emoties en mindset het hard te verduren. Door je voor te bereiden op slechte tijden, kun je mentaal weerbaarder worden, veerkrachtiger zijn en rustiger reageren.
Hoe word je mentaal weerbaar?
1. Wat kan er allemaal misgaan?
Filosofen uit 300 v. Chr., ook wel bekend als de stoïcijnen schreven al dat je geen macht hebt over bijvoorbeeld ziekte, maar dat je wél macht hebt over hoe je daarmee omgaat.
Zo gebruikten ze gedachtenexperimenten waarbij ze negatieve visualisatie gebruikten om zich voor te stellen hoe het zou zijn om dingen te verliezen of wat er gebeurt als dingen fout gaan.
Voel je je zenuwachtig of angstig worden door een bepaalde situatie? Neem dan even de tijd om je af te vragen wat het ergste is dat kan gebeuren. Op deze manier haal je het verrassingseffect voor jezelf weg.
Bijvoorbeeld:
Q. Stel, je bent zzp’er en je hebt ineens geen opdrachten meer. Wat gebeurt er dan?
A. Dan heb ik geen inkomsten meer.
Q. Kun je jouw salaris dan nog betalen?
A. Ja, want ik heb een spaarrekening waar € 10.000 op staat.
Q. Hoe lang kun je daarvan leven?
A. Als ik zuinig aan doe kan ik daar ongeveer een half jaar van leven.
Q. En daarna, wat gebeurt er dan?
A. Dan moet ik op zoek naar meer opdrachten of een baan.
Q. Is het aannemelijk dat je in dat half jaar nog opdrachten kunt aannemen?
A. Ja, dat is best aannemelijk.
Q. En als dat niet gebeurt, wat gebeurt er dan? Kun je dan geen eten meer kopen?
Etc.
Lees ook: Last van fomo (fear of missing out) – wat doe je eraan?
2. Leer om een toeschouwer te zijn
Je kunt het leven ook wel zien als een film waarin jij de hoofdrol speelt. Er gebeuren dingen, je ontmoet mensen en je ontwikkelt jezelf.
Het is fijn om echt een deelnemer te zijn in jouw leven en de rol van hoofdrolspeler te omarmen. Zo wordt het leven niet iets wat je slechts overkomt, maar waar je zelf invloed op hebt.
Toch is het ook fijn om vanuit de rol van hoofdrolspeler een toeschouwer te kunnen zijn. Soms gebeuren er dingen buiten jouw cirkel van invloed waar je geen invloed op hebt. Je kunt er dan voor kiezen om deze te aanschouwen (als toeschouwer), zonder dat je hier iets mee hoeft. Je hebt er geen gevoel bij, je wordt er niet zenuwachtig van, je aanschouwt het alleen.
Meditatie is een fijne manier om dit te oefenen. Als je mediteert, ‘train’ je jezelf om je gedachten voorbij te laten drijven (net als wolken in de lucht) zonder hier een oordeel aan te hangen. Je observeert alleen.
Lees ook: Hoe werkt de wet van de aantrekkingskracht?
3. Mentaal weerbaar zijn? Leef langzamer
De meeste mensen voelen weerstand als hun zekerheden op het spel worden gezet. Maar als jij jezelf aanleert om ook tevreden te zijn met minder, heeft het wegvallen van sommige dingen minder effect op jou.
Een lock-down is bijvoorbeeld heel extreem en mag zeker geen ‘normaal’ worden. Maar als jij ook heerlijk kunt genieten van een lekker kopje koffie in je luie stoel, een rustige wandeling door het bos of een avondje film kijken met je vriend(in), ervaar je hier minder last van dan als jouw geluk afhangt van of de bioscopen en kroegen wel of niet open zijn.
Lees meer over slow living in onze uitgebreide blog.
